kernprincipes
Hier lees je de kernprincipes en bouwstenen van het vitaliteitsstappenplan.
Niet
lineair
Kernprincipe 1: Vitaliteit is geen lineair leerproces. Je leert niet één vaardigheid tegelijk, in strikte volgorde, waarbij je de ene volledig onder de knie hebt voordat je doorgaat naar de volgende. Je zou het leerproces kunnen zien als een wenteltrap. Oplopend door steeds verder ontwikkelde versies van dezelfde kernvaardigheden.
Verschijning
Kernprincipe 2: Elk niveau van vitaliteit komt voort uit het niveau eronder, waarbij dezelfde kernprincipes worden uitgebreid of afgeleid. Ieder niveau maakt ook gebruik van de tijd en aandacht die ontstaat door het niveau eronder. Ieder niveau wordt gebouwd na een eerste ontwerp-/instellingsfase. In deze fase worden eerst belangrijke hulpsystemen en gewoonten ingevoerd. Daarna volgt een fase met optimalisatie en aanpassing.
Vaardigheden + technologieën
Kernprincipe 3: Elk niveau van de vitaliteitspiramide is een combinatie van menselijke vaardigheden, aangevuld of uitgebreid met een of ander hulpmiddel. Bijvoorbeeld in de vorm voeding- en beweegschema’s, ademhalingstechnieken en geheugentechnieken, en digitale technologie zoals hardware, software of online platforms.
Ontwikkeling
Kernprincipe 4: Binnen elk niveau van de piramide van fysieke, mentale en digitale vitaliteit bevinden zich onderwerpen die van links naar rechts geordend zijn. Niet in chronologische volgorde, maar in welke richting de ontwikkeling stroomt. De gedragingen die bij elke vaardigheid horen, kunnen in willekeurige volgorde plaatsvinden, maar zijn over het algemeen georganiseerd om de ontwikkeling van de ene toestand naar de andere te verwerken. Elk niveau van de piramide koppelen we aan onderwerpen met hulpmiddelen. Daardoor krijgen ze betekenis en ontstaat een hefboomwerking.
bouwstenen
De piramide is opgebouwd met vijf soorten bouwstenen, die op ieder niveau voorkomen. Er zijn bouwstenen voor respectievelijk bewustwording, kennis, vaardigheden, hygiëne en groei.
Voor een stevig fundament van vitaliteit moeten alle bouwstenen op ieder niveau aanwezig zijn.
Ik zal meer in detail uitleggen wat elke bouwsteen betekent en geef voor ieder bouwsteen een voorbeeld zodat de betekenis voor je fysieke -, mentale – en digitale vitaliteit duidelijk wordt.
Besef
De bewustwording en het kennen van het bestaan.
- Het besef dat jouw lichamelijke systeem in goede conditie moet zijn omdat dit voor het leven van groot belang is.
- Het beseffen dat jouw mentale systeem in goede conditie moet zijn omdat dit voor het leven van groot belang is.
- Het beseffen dat jouw digitale informatie systeem in goede conditie moet zijn omdat dit voor het leven van groot belang is.
Begrip
De kennis en persoonlijke toepassing. Het weten hoe je gebruik maakt van je inzichten
- Op basis van je inzichten beheersmatig omgaan met je lichaam
- Met je inzichten beheersmatig omgaan met je geest
- Door je inzichten beheersmatig omgaan met je de digitale informatie.
Kundig
De vaardigheden en het geoefend zijn. Behendig, handig en snel zijn met je lichaam, geest en de digitale technologie.
- Lichamelijk behendig zijn
- Mentaal handig en snel zijn
- Digitaal handig en snel zijn
Kuis
Hygiëne, de zorg voor de fysieke, mentale en digitale gezondheid door netjes en schoon te zijn.
- Het netjes en schoon houden van de geest
- Netjes en schoon houden van het lichaam
- Het netjes en schoon houden van je digitale informatie
Ontplooiing
Groei – planning voor behoud of ontwikkeling van je lichamelijke, mentale en digitale fitheid.
Dit betekent dat je, voor elk van de drie lagen, beslist of je het niveau in stand houdt of dat je kiest voor ontwikkeling. Een planning voor de uitvoering kan hier onderdeel van zijn.
